Το ευρώ έχει τελειώσει αν φύγει έστω και μία χώρα

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΑΡΛ ΒΙΠΛΟ

«Η Άγκελα Μέρκελ έχει δίκιο μόνο σε ένα πράγμα: η Γερμανία δεν μπορεί να σώσει το ευρώ. Στα υπόλοιπα έχει απόλυτο λάθος. Κι αυτό πρέπει να αλλάξει γρήγορα πριν είναι πολύ αργά». Ο Σαρλ Βιπλό, ένας από τους επιφανέστερους οικονομολόγους της Γαλλίας,
διάσημος για τις γνώσεις του πάνω σε θέματα συναλλαγματικών και πιστωτικών κρίσεων, εμφανίζεται ανελέητος με την πολιτική που έχει επιβάλει το Βερολίνο στην Ευρώπη, με την ανοχή του Παρισιού. Και τούτο, διότι θεωρεί πώς η Γερμανία της Άγκελα Μέρκελ έχει τεράστια ευθύνη για το σημερινό χάος επειδή το 2010 ενορχήστρωσε τη -μόνο κατ' όνομα- διάσωση της Ελλάδας, αποδεχόμενη να «σπάσει» ένα από τα πιο βασικά θεμέλια της Ευρωζώνης: την Αρχή της Μη-Διάσωσης.
Η Μέρκελ εμφάνισε την παραβίαση αυτή της βασικότερης ίσως αρχής της Ευρωζώνης, ως αναγκαία για να μην επεκταθεί η κρίση στις υπόλοιπες χώρες της Ευρωζώνης υποσχόμενη ότι θα ήταν «μοναδική και κατ' εξαίρεση», λέει ο κ. Βιπλό. Γιατί το έκανε αυτό; «Αν η Ελλάδα χρεοκοπούσε το 2010, τότε πολλές γερμανικές και γαλλικές τράπεζες θα κατέρρεαν» κι αυτό ήταν που η Μέρκελ, αλλά κι ο Σαρκοζί, ήθελαν να αποφύγουν πάση θυσία. Και για να μην αντιδράσουν αρνητικά, οι Γερμανοί και οι αγορές ανάγκασαν την Ελλάδα να δεχθεί ένα καταστροφικό πρόγραμμα τιμωρητικής λιτότητας, υποστηρίζοντας ότι αυτός ήταν ο δρόμος προς την ανάπτυξη!

Έκτοτε Γερμανία και Γαλλία πράττουν με γνώμονα όχι την επίλυση της κρίσης αλλά την πάση θυσία διάσωση των τραπεζικών ελίτ και των περιουσιών των μετόχων των τραπεζών τους. Μετά την Ελλάδα, ήρθε η σειρά της Πορτογαλίας, της Ιρλανδίας και προ ημερών της Κύπρου και της Ισπανίας. «Μην ξεγελιέστε! Σε ένα χρόνο από τώρα θα έχουν ακολουθήσει σίγουρα η Ιταλία και, πιθανότατα, η Γαλλία», προειδοποιεί ο κ. Βιπλό.
Ακόμα και τώρα, την ύστατη στιγμή, λέει, η Γερμανία παραμένει αμετάκλητη σε μια θέση -της μη διάσωσης- που η ίδια παραβίασε πρώτη για να διασώσει τις τράπεζές της, «και συζητά ανοησίες περί επιμήκυνσης του χρόνου επίτευξης των στόχων του Μνημονίου για την Ελλάδα και άλλες χώρες και περί δημοσιονομικής ένωσης της Ευρώπης». «Η δημοσιονομική ένωση είναι μια τρελή ιδέα, μια στρεβλή εκδοχή του γερμανικού φεντεραλισμού», δηλώνει κατηγορηματικά ο κ. Βιπλό. Φέρνει δε ως παράδειγμα τις ΗΠΑ, όπου η κάθε πολιτεία έχει δικό της προϋπολογισμό.
Aπάντηση
Τι πρέπει να κάνει η Ευρωζώνη για να σωθεί; Ο κ. Βιπλό έχει ξεκάθαρη απάντηση: «Από την αρχή της κρίσης ήταν ξεκάθαρο ότι ξετυλιγόταν ένα ντόμινο χρέους και η υπερχρεωμένη κυβέρνηση της Γερμανίας δεν μπορούσε να παίξει το ρόλο του σωτήρα. Το κόστος διάσωσης του ευρώ -που εκτινάχθηκε στα ύψη λόγω της ασυδοσίας των ευρωπαϊκών τραπεζών και της επί δεκαετίες δημοσιονομικής απειθαρχίας των περισσότερων χωρών-μελών- είναι τεράστιο και η μόνη λύση για να καλυφθεί είναι ένας συνδυασμός χρεοκοπιών εντός του ευρώ και δανεισμού κυβερνήσεων και τραπεζών από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Γι' αυτό και η Μέρκελ πρέπει να άρει τα γερμανικά βέτο... χθες!».
«Οι αγορές δεν εμπιστεύονται πλέον τις υπερχρεωμένες χώρες κι αυτό δεν πρόκειται να αλλάξει όσο το χρέος τους παραμένει τεράστιο. Μόνο αν χρεοκοπήσουν και απαλλαγούν από το βάρος του χρέους, θα μπορέσουν οι χώρες αυτές να ξαναβγούν στις αγορές», τονίζει ο κ. Βιπλό. Ως υπερχρεωμένες χώρες, ο κ. Βιπλό δεν εννοεί μόνο την Ελλάδα, την Ιρλανδία και την Πορτογαλία, αλλά όλα τα κράτη που έχουν χρέος μεγαλύτερο από το 60% του ΑΕΠ τους, όπως ορίζει η συνθήκη του Μάαστριχτ, δηλαδή το Βέλγιο, την Ισπανία, την Ιταλία, τη Γαλλία αλλά και τη Γερμανία!
Όλες τους, λέει, θα πρέπει να προχωρήσουν σε μερική αναδιάρθρωση του χρέους τους. Εξαίρεση αποτελεί η Ελλάδα, που πλέον πρέπει να προχωρήσει σε ολοκληρωτική στάση πληρωμών, με εξαίρεση ίσως το χρέος στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, ώστε να αποφύγει να ταξινομηθεί πλάι σε χώρες όπως π.χ. το Σουδάν.
Και τούτο, λέει, διότι η Αθήνα έχασε μεγάλη ευκαιρία το 2010 να αναδιαρθρώσει μερικώς το χρέος της χωρίς να υπαχθεί στα καταστροφικά Μνημόνια. «Ποτέ δεν κατάλαβα γιατί ο κ. Παπανδρέου έστειλε τη χώρα στα δόντια της τρόικας», τονίζει. «Αυτή ήταν μια πολύ περίεργη επιλογή».
Όταν πια η Ελλάδα έκανε μερική αναδιάρθρωση, το 2012 και έπειτα από δυο χρόνια καταστροφικών οικονομικών πολιτικών, το χρέος της κατέληξε να είναι το ίδιο με πριν, επισημαίνει ο κ. Βιπλό! «Επομένως, η ολική στάση πληρωμών είναι μονόδρομος». Σε αυτήν την περίπτωση, τονίζει, θα ισοσκελιζόταν ο προϋπολογισμός και θα απελευθερώνονταν πόροι για ανάπτυξη. Όμως, αυτή η αναδιάρθρωση, λέει, θα έπρεπε να γίνει όχι μονομερώς, αλλά στο πλαίσιο μιας καθαρής διαπραγμάτευσης με τους πιστωτές της Ελλάδας. Θεωρεί δε, ότι το ίδιο θα πρέπει να γίνει και με τις υπόλοιπες υπερχρεωμένες χώρες της Ευρωζώνης. «Αν γίνει συντεταγμένα», λέει, «το ευρώ μπορεί να σωθεί, χωρίς να οδηγηθεί καμία χώρα στην έξοδο». «Διότι», όπως υποστηρίζει, «αν φύγει έστω και μια χώρα, το ευρώ έχει τελειώσει».
Κρατικοποίηση και ανακεφαλαιοποίηση για τις τράπεζες Η ολοκληρωτική στάση πληρωμών που εισηγείται για την Ελλάδα ο κ. Βιπλό θα προκαλούσε την κατάρρευση του τραπεζικού συστήματος της χώρας. Οι τράπεζες, λέει, θα έπρεπε να κρατικοποιηθούν, να ανακεφαλαιοποιηθούν με τη συνδρομή της ΕΚΤ και κατόπιν να επανεισαχθούν στο χρηματιστήριο, όπως ακριβώς έκαναν οι ΗΠΑ μετά την κατάρρευση της Lehman Brothers το 2008 και η Σουηδία με τη δική της τραπεζική κρίση στις αρχές του '90. «Ευτυχώς είναι μια επικερδής διαδικασία για το Δημόσιο και τους φορολογουμένους, καθώς στην ουσία είναι αναπόφευκτη όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά και για το σύνολο της Ευρωζώνης», τονίζει.
Διότι, σύμφωνα με τον κ. Βιπλό, όταν σε λίγο καιρό «σκάσει» το χρέος της Ιταλίας (πόσο μάλλον της Γαλλίας) τότε οι μεγάλες τράπεζες της Ευρωζώνης θα καταρρεύσουν. Αναπόφευκτα θα κρατικοποιηθούν και θα ανακεφαλαιοποιηθούν με τη μεσολάβηση της ΕΚΤ. Αυτό, τονίζει, προϋποθέτει την προώθηση της τραπεζικής ένωσης στην Ευρώπη και τη δημιουργία μιας Ενιαίας Τραπεζικής Αρχής που θα εποπτεύσει την «αναγέννηση» του τραπεζικού κλάδου και θα αποτρέψει επανάληψη των ίδιων συμπεριφορών που οδήγησαν στη σημερινή του υπερχρέωση.
Who is Who
O Σαρλ Βιπλό είναι καθηγητής Διεθνών Οικονομικών στο Graduate Institute στη Γενεύη. Έχει διατελέσει οικονομικός σύμβουλος της γαλλικής κυβέρνησης, της Κομισιόν, του ΔΝΤ, της Παγκόσμιας Τράπεζας και του ΟΗΕ.

• «Οι αγορές δεν εμπιστεύονται πλέον τις υπερχρεωμένες χώρες κι αυτό δεν πρόκειται να αλλάξει όσο το χρέος τους παραμένει τεράστιο. Μόνο αν χρεοκοπήσουν και απαλλαγούν από το βάρος του χρέους, θα μπορέσουν οι χώρες αυτές να ξαναβγούν στις αγορές»

 Του Γιώργου Ι. Μαύρου
gmavros@pegasus.gr

ημερησία