Επιμέλεια: Νίκος Αμοργιανός (Καθηγητής Βυζαντινής Ανατολικής Εκκλησιαστικής Μουσικής, Αντιδήμαρχος Δημοσίων & Διεθνών Σχέσεων Πειραιά)
Ἡ Ἱερὰ Θεολογικὴ Σχολὴ τῆς Χάλκης βρίσκεται σὲ λόφο, ποὺ ὀνομάζεται λόφος τῆς Ἐλπίδας, στὴ νῆσο Χάλκη, μία ἀπὸ τὰ Πριγκηπόννησα. Ἀπέχει μία περίπου ὥρα μὲ πλοῖο ἀπὸ τὴν ἀκτὴ τῆς Πόλης. Στὸν τόπο τῶν ἐγκαταστάσεων τῆς Σχολῆς βρίσκεται ἡ Μονὴ τῆς Ἁγίας Τριάδος, ποὺ ἱδρύθηκε κατὰ τὴν περίοδο τῶν βυζαντινῶν χρόνων, χωρὶς νὰ ἔχουμε πληροφορίες γιὰ τὸν ἀκριβῆ χρόνο. Ἀνίδρυση καὶ ἀνασύσταση τῆς Μονῆς συνδέεται μὲ τοὺς Οἰκουμενικοὺς Πατριάρχες Μέγα Φώτιο, Μητροφάνη Γ´ καὶ Γερμανὸ Δ´. Ὁ τελευταῖος, ὁ Γερμανὸς Δ´ (1842-1845) ἐπισκέφθηκε τὴ Μονὴ τὸ 1842, εἶδε κατεστραμμένες καὶ ἐρειπωμένες τὶς ἐγκαταστάσεις της καὶ ἀφοῦ ἔλαβε τὴ σχετικὴ ἄδεια ἀπὸ τὶς τουρκικὲς ἀρχὲς προχώρησε σὲ ἀνίδρυση καὶ ἀνοικοδόμησή της. Τὴν 1η Ὀκτωβρίου τοῦ 1844 μὲ εἰδικὴ τελετὴ ἐπανήρχισε ἡ λειτουργία τῆς Ἱερᾶς Μονῆς καὶ ταυτόχρονα ἔγινε ἡ ἔναρξη τῆς λειτουργίας τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς.
Ἡ Ἱερὰ Θεολογικὴ Σχολὴς τῆς Χάλκης ἱδρύθηκε γιὰ νὰ καλύψῃ τὶς ἐκπαιδευτικὲς ἀνάγκες τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κωνσταντινουπόλεως καὶ τῆς Ὀρθοδοξίας γενικότερα.
Ἡ ἱστορία τῆς Ἱερᾶς Θεολογικῆς Σχολῆς τῆς Χάλκης ἀπὸ τῆς ἱδρύσεώς της (1844) μέχρι σήμερα περιλαμβάνει πέντε περιόδους: τὴν Α´, ἀπὸ τὸ 1844 μέχρι τὸ 1919. Κατὰ τὴν περίοδο αὐτὴν ἡ Σχολὴ εἶχε ἑπτὰ τάξεις, τέσσερις γυμνασιακὲς καὶ τρεῖς θεολογικές, μὲ κάποιες περιοδικὲς ἐξαιρέσεις, τὴν Β´, ἀπὸ τὸ 1919 μέχρι τὸ 1923, ὅταν καταργήθηκε τὸ γυμνασιακὸ τμῆμα καὶ ἡ Σχολὴ λειτούργησε ὡς Ἀκαδημία μὲ πέντε τάξεις, τὴν Γ´, ἀπὸ τὸ 1923 μέχρι τὸ 1951, ὅταν ἐπανῆλθε στὸ παλαιὸ ἑπτατάξιο σχῆμα της, τὴν Δ´, ἀπὸ τὸ 1951 μέχρι τὸ 1971, ποὺ ἡ Σχολὴ λειτουργοῦσε μὲ ἑπτὰ τάξεις, τὶς τρεῖς γυμνασιακὲς καὶ τὶς τέσσερις θεολογικές. Τὸ 1971 ἡ Σχολὴ ἔκλεισε, μὲ νόμο τῆς τουρκικῆς κυβερνήσεως ποὺ ἀπαγόρευσε τὴ λειτουργία ἰδιωτικῶν ἀνωτάτων ἐκπαιδευτικῶν ἱδρυμάτων. Τέλος, ἀπὸ τὸ 1971 παρὰ τὶς κατὰ καιροὺς ὑποσχέσεις τῶν τουρκικῶν ἀρχῶν ἡ Σχολὴ τῆς Χάλκης δὲν λειτουργεῖ. Στὶς ἐγκαταστάσεις της προσέρχονται προσκηνυματικὰ οἱ ὀρθόδοξοι καὶ οἱ φίλοι τῆς Ὀρθοδοξίας, ἐνῷ πρόσφατα μὲ πρωτοβουλία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου Κυρίου Βαρθολομαίου διοργανώνονται διεθνῆ Οἰκολογικὰ Συμπόσια καὶ Συνέδρια μὲ ἐκλεκτὲς ξένες συμμετοχές.
Ἡ Θεολογικὴ Σχολὴ τῆς Χάλκης εἶναι ἱδρυμα τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου καὶ ἔχει ὡς ἄμεσον προστάτη, ρυθμιστὴ καὶ πνευματικὴ κορυφὴ τὸν ἑκάστοτε Οἰκουμενικὸ Πατριάρχη καὶ τὴν περὶ αὐτὸν Ἱερὰ Σύνοδο τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου. Εἰδικότερα μὲ τὰ ἀναφερόμενα στὴν Σχολὴ ζητήματα ἀσχολεῖται ἰδιαίτερη ἐπιτροπὴ ἀρχιερέων, ποὺ ὀνομάζεται «Ἐφορία τῆς Ἱερᾶς Θεολογικῆς Σχολῆς τῆς Χάλκης». Ἡ «Ἐφορία» διαθέτει ἰδιαίτερο γραφεῖο στὸ Πατριαρχεῖο καὶ ἀναφέρεται κανονικῶς στὴν Ἱερὰ Σύνοδο. Τὴν «Ἐφορία» ἀπασχολοῦν ἡ κατάρτιση τοῦ προϋπολογισμοῦ, ὁ διορισμὸς τοῦ διδάσκοντος προσωπικοῦ, ἡ πρόσληψη τῶν σπουδαστῶν καὶ ἡ γενικότερη ἐποπτεία τῆς Σχολῆς.
Τὴν ἐσωτερικὴ διεύθυνση τῆς Σχολῆς ἀσκεῖ ὁ διευθυντής της, ποὺ ὀνομάζεται «σχολάρχης». «Σχολάρχης» μπορεῖ νὰ ὀνομαστεῖ ἀρχιμανδρίτης ἢ συνήθως ἐπίσκοπος ἢ μητροπολίτης. Αὐτὸς εἶναι ὁ πρόεδρος τοῦ καθηγητικοῦ συλλόγου καὶ θεωρεῖται ἡγούμενος τῆς μοναστικῆς κοινοβιακῆς ἀδελφότητας, ποὺ ἀπαρτίζουν κατὰ ἰδιότυπον τρόπο ὡς ἀδελφοὶ τῆς Ἱερᾶς Μονῆς οἱ σπουδαστές της.
Τὸ πρόγραμμα τῶν μαθημάτων τοῦ Γυμνασιακοῦ Τμήματος εἶναι παρόμοιο μὲ ἐκεῖνο τῶν κλασικῶν λυκείων, ἐνῷ τοῦ Θεολογικοῦ Τμήματος ἀνάλογο ἐκείνων τῶν Ὀρθοδόξων Θεολογικῶν Σχολῶν ποὺ λειτουργοῦν εἶτε στὴν Ἑλλάδα εἶτε σὲ ἄλλες ὀρθόδοξες χῶρες. Ἡ βιβλιοθήκη τῆς Σχολῆς, ποὺ θεωρεῖται μία ἀπὸ τὶς πιὸ πλούσιες στὸν κόσμο σὲ παλαιότυπα καὶ σπάνια βιβλία, ἔχει τὴν ἀρχή της στοὺς βυζαντινοὺς χρόνους, ἀφοῦ πολλὰ ἀπὸ τὰ χειρόγραφά της προέρχονται ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τοῦ Θεόδωρου Στουδίτη, τοῦ ἱεροῦ Φωτίου καὶ τῆς Αἰκατερίνης τῆς Κομνηνῆς. Κύριος διοργανωτὴς καὶ θεμελιωτὴς τῆς βιβλιοθήκης, πρὶν ἀκόμη ὑπάρξει ἡ Σχολή, ὑπῆρξε ὁ πατριάρχης Μητροφάνης Γ´ (1565-1572 καὶ 1579-1580). Εἶναι ἐκεῖνος ποὺ μεταξὺ ἄλλων δώρισε καὶ 300 σπάνια χειρόγραφα, πολλὰ ἀπὸ τὰ ὁποῖα σῴζονται σήμερα στὴν Αἴθουσα Χειρογράφων τῆς Πατριαρχικῆς Βιβλιοθήκης. Ἡ βιβλιοθήκη πλουτίστηκε μὲ διάφορες ἐκδόσεις ἀπὸ δωρεὲς καὶ σημαντικὲς ἀγορές. Κύριος δωρητὴς τῆς ὑπῆρξε τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο, στὸ ὁποῖο ἀνήκει αὐτὴ ὡς ἡ δευτέρα Πατριαρχικὴ Βιβλιοθήκη, μετὰ ἀπὸ ἐκείνην ποὺ ὑπάρχει αὐτοτελῶς στὸ Φανάρι.
Ὁ σημερινὸς Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης Βαρθολομαῖος καὶ τὸ σύνολο τῶν συνοδικῶν ἀρχιερέων, πλῆθος διαπρεπῶν ἱεραρχῶν στὴν Ἑλλάδα καὶ τὸ ἐξωτερικὸ καθὼς καὶ σεβαστὸς ἀριθμὸς πανεπιστημιακῶν καθηγητῶν εἶναι ἀπόφοιτοι ἢ προέρχονται ἀπὸ τὴ Σχολὴ τῆς Χάλκης.
Τέλος, ο Μητροπολίτης Προύσης Ελπιδοφόρος: δήλωσε πριν λίγο καιρό πως: ''Ανοίγουμε την Χάλκη''
Ανοίγουμε τη Χάλκη ! Την ανοίγουμε πριν ακόμη ανοίξει επίσημα ως Θεολογική Σχολή από τις τουρκικές αρχές.
Την ανοίγουμε σαν μοναστικό κοινόβιο.
Την ανοίγουμε ως χώρο εκδηλώσεων.
Την ανοίγουμε ως τόπο συναντήσεων, συνεδρίων και συμποσίων.
Την ανοίγουμε ως προσκύνημα.
Την ανοίγουμε ως χώρο φιλοξενίας.
Την ανοίγουμε ως τόπο μελέτης στη Βιβλιοθήκη.
Την ανοίγουμε.
Από σας θέλουμε να είστε δίπλα μας σε κάθε προσπάθεια.
Follow us στο twitter
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου