Εισήγηση του Αντιπεριφερειάρχη Πειραιά σε σύσκεψη προετοιμασίας του αναπτυξιακού συνεδρίου

Σύσκεψη προετοιμασίας του αναπτυξιακού συνεδρίου που πρόκειται να διοργανώσει η Π.Ε. Πειραιά, πραγματοποιήθηκε στις 22/5 στην έδρα της Π.Ε. Πειραιά. Στη συνάντηση εργασίας συμμετείχαν εκπρόσωποι των φορέων οι οποίοι συμμετέχουν στη διοργάνωση και συζητήθηκαν τεχνικά και διαδικαστικά θέματα.

Ακολουθεί η εισήγηση του Αντιπεριφερειάρχη Πειραιά κ. Στέφανου Χρήστου:

ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΣΤΗΝ Π.Ε. ΠΕΙΡΑΙΑ

Η σημερινή μας συνάντηση αποτελεί συνέχεια της πρώτης μας συνάντησης προ μερικών εβδομάδων με θέμα την Περιφερειακή Βιώσιμη Ανάπτυξη – και συγκεκριμένα για την ευρύτερη περιοχή του Πειραιά.

Πριν μπούμε σε διάλογο για το σχεδιασμό των ενεργειών μας από δω και μπρος, επιτρέψτε μου να σας θυμίσω δυο- τρία σημεία της τοποθέτησής μου στην προηγούμενη συνάντηση. Νομίζω πως αυτό θα βοηθήσει στο να υπάρχει λειτουργική συνέχεια των συναντήσεών μας, αλλά και πλαίσιο για ανάπτυξη του σχεδιασμού μας.

Μη ξεχνάμε πως η ανάπτυξη στηρίζεται σε ανθρώπινες επιλογές. Όσο θα υπάρχουν καλές και κακές ανθρώπινες επιλογές, θα υπάρχει καλή και κακή Ανάπτυξη. Επιτρέψτε μου να επαναλάβω τρία από τα απαραίτητα χαρακτηριστικά για ‘καλή ανάπτυξη’ που είχα αναφέρει στην προηγούμενη συνάντηση μας.

Το πρώτο χαρακτηριστικό (προϋπόθεση ) για καλή ανάπτυξη είναι η κοινωνική εταιρικότητα στο σχεδιασμό και την υλοποίηση των στόχων της τοπικής ανάπτυξης. Δεν νοείται πολιτική για βιώσιμη ανάπτυξη που δεν έχει προκύψει από διάλογο των κοινωνικών εταίρων. Βουλευτές, Δήμαρχοι, Επιμελητήρια, Ερευνητικά Κέντρα, Συνδικαλιστικοί φορείς και δραστήριες Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις πρέπει να συμμετάσχουν και να συνεισφέρουν στον προβληματισμό και τις προτάσεις για τοπική και Περιφερειακή Ανάπτυξη. Φυσικά, εφόσον μιλάμε για Περιφερειακή ανάπτυξη, τα όργανα της Περιφέρειας και των Περιφερειακών Ενοτήτων θα επωμισθούν ένα σημαντικό φορτίο στην καταγραφή των προβλημάτων, στη σύνθεση των προτάσεων και στον Περιφερειακό Αναπτυξιακό Σχεδιασμό.

Μια δεύτερη σημαντική προϋπόθεση για να μπορούμε να μιλάμε για καλή ανάπτυξη είναι η συμμετοχή στα κέρδη από τις αναπτυξιακές τοπικές πρωτοβουλίες. Ανάπτυξη που δε διανέμει κέρδη στους κοινωνικούς εταίρους και την τοπική κοινωνία είναι κακή ανάπτυξη. Οι τοπικές κοινωνίες δεν είναι θεατές, είναι συμπαίκτες.

Το λέω αυτό για να τονίσω την ανάγκη ισορροπίας μεταξύ οικονομικής δραστηριότητας, αξιοποίησης των τοπικών υποδομών και κοινωνικής εταιρικότητας. Οι σημαντικές κοινωνικές υποδομές – όπως ένα μεγάλο λιμάνι επί παραδείγματι- αποτελούν αναμφίβολα περιουσία του συνόλου της Ελληνικής κοινωνίας. Αλλοίμονο αν θεωρήσουμε ότι το λιμάνι του Πειραιά ανήκει μόνο στο δήμο του Πειραιά, στην Περιφερειακή ενότητα του Πειραιά ή στην Περιφέρεια Αττικής. Μια τέτοια κοντόφθαλμη θεώρηση δεν έχει καμιά σχέση με την πραγματικότητα και αν ίσχυε, θα απέκοπτε τον Πειραιά από Περιφερειακούς, Εθνικούς και Ευρωπαϊκούς πόρους. Από την άλλη, οι ειδήσεις από την πρόσφατη επίσκεψη στην Κίνα του Έλληνα πρωθυπουργού και το ενδιαφέρον της Κινεζικής πλευράς για το λιμάνι του Πειραιά βάζουν ανάγλυφα και επιτακτικά το θέμα της κοινωνικής εταιρικότητας. Επί παραδείγματι, μια σημαντική κυκλοφοριακή επιβάρυνση από πιθανή αναβάθμιση του λιμανιού δε μπορεί να μη συνοδεύεται από σημαντικά αντισταθμιστικά οφέλη για την ευρύτερη περιοχή του Πειραιά. Σε διαφορετική περίπτωση, η σχεδιαζόμενη ανάπτυξη θα αφορά μόνο τραπεζίτες και ντόπια και ξένα golden boys, δε θα έχει κοινωνική νομιμοποίηση και αναπόφευκτα θα συναντήσει εμπόδια και κοινωνική άρνηση.

Το τρίτο σημείο που θέλω να θίξω είναι η ανάγκη για αμοιβαίες δεσμεύσεις. Κοινωνικός διάλογος μεταξύ εταίρων δε σημαίνει ‘επιβάλλω τις απόψεις μου’. Διάλογος σημαίνει σύνθεση. Αρνούνται το διάλογο αυτοί που δεν πιστεύουν στην δυνατότητα τοπικής κοινωνικής δυναμικής. Δεν είναι κανείς υποχρεωμένος να μετάσχει στον κοινωνικό διάλογο. Μπορεί να βρίσκεται εκτός κοινωνικού γίγνεσθαι και να πετροβολά τη τζαμαρία. Αλλά δεν έχουν μόνο οι μειοψηφίες δικαιώματα. Δικαιώματα στη Δημοκρατία παράγουν, πρωτίστως, οι εκάστοτε πλειοψηφίες.

Τούτων λεχθέντων, θα πρέπει να σημειώσουμε πως το 2013 έφτασε νωρίτερα από όσο περιμέναμε! Ακούγαμε συνέχεια για το ΕΣΠΑ και τη χρονική περίοδο 2007- 2013 και νομίζαμε πως το ΕΣΠΑ θα κρατήσει για πάντα και το 2013 δε θα έλθει ποτέ. Το ΕΣΠΑ, κύριοι, ουσιαστικά τελείωσε.

Τη θέση του ΕΣΠΑ -αντιστέκομαι στον πειρασμό να πω «του αποτυχημένου ΕΣΠΑ»- θα πάρει από το 2014 και μέχρι το 2020 το νέο ΕΣΠΑ, που ως γνωστόν θα λέγεται ΣΕΣ, δηλαδή Σύμφωνο Εταιρικής Σχέσης. Αναφέρθηκα ήδη στο απαραίτητο χαρακτηριστικό της κοινωνικής εταιρικότητας για τη βιώσιμη ανάπτυξη και με χαρά συναντάμε την Εταιρικότητα και στο όνομα του νέου ΕΣΠΑ. Φυσικά, δεν πρόκειται για σύμπτωση. Άργησαν κάποιοι, αλλά επιτέλους κατάλαβαν τη σημασία της κοινωνικής συμμετοχής στον αναπτυξιακό σχεδιασμό, αλλά και στα προκύπτοντα κέρδη.

Βέβαια, το ότι ο όρος της Εταιρικότητας βρίσκεται στον τίτλο του νέου ΕΣΠΑ δε εξασφαλίζει αυτομάτως τη συμμετοχή των κοινωνικών φορέων στο σχεδιασμό και τη υλοποίηση του ΣΕΣ. Έχουμε μπροστά μας έναν ανηφορικό δρόμο. Είμαι βέβαιος πως οι περισσότεροι από εσάς παρακολουθείτε συστηματικά και σε καθημερινή βάση τις διαδικασίες προετοιμασίας του ΣΕΣ. Για το λόγο αυτό δε θα επαναλάβω ένα μεγάλο όγκο πληροφοριών που πιθανότητα ήδη γνωρίζετε ή που εύκολα θα βρείτε στο διαδίκτυο.

Αυτό που θέλω να συζητήσουμε για λίγο είναι οι δύο βασικές κατευθύνσεις που υπάρχουν στις συμμετοχικές διαδικασίες για τη χάραξη του στρατηγικού σχεδιασμού και της υλοποίησης. Μιλώ για τις κατευθύνσεις «από την κορυφή προς τη βάση» (top- down) και από τη βάση προς την κορυφή (bottom- up ). Για τη συμμετοχή μας στο ΣΕΣ έχει εφαρμογή κυρίως η κατεύθυνση top- down. Τι εννοώ:

Μετά από σειρά ενδοϋπηρεσιακών συσκέψεων , αναλύσεων και συζητήσεων, οι βασικοί άξονες της αναπτυξιακής στρατηγικής της ελληνικής κυβέρνησης για την προγραμματική περίοδο 2014-2020 είναι οι ακόλουθες:

Ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της εξωστρέφειας των επιχειρήσεων, μετάβαση στην ποιοτική επιχειρηματικότητα, με αιχμή την καινοτομία και αύξηση της εγχώριας προστιθέμενης αξίας.
Ανάπτυξη και αξιοποίηση ικανοτήτων ανθρώπινου δυναμικού ενεργός κοινωνική ενσωμάτωση.
Προστασία του περιβάλλοντος μετάβαση σε μία οικονομία φιλική στο περιβάλλον.
Ανάπτυξη, εκσυγχρονισμός, συμπλήρωση υποδομών για την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη.
Βελτίωση της θεσμικής επάρκειας και της αποτελεσματικής Δημόσιας Διοίκησης.

Σημειωτέο, πως για την Περιφέρεια Αττικής το ποσό του ΣΕΣ 2014-2020 είναι 2,5 δις Ευρώ. Είναι ένα σημαντικό ποσό που υπερβαίνει τα 400 εκ. ευρώ το χρόνο.

Από αυτούς τους βασικούς τομείς του ΣΕΣ οι διάφοροι κοινωνικοί εταίροι πρέπει, μέσω της κατεύθυνσης top- down, να εξειδικεύσουν προτάσεις και επιλογές για την περιοχή ή τον φορέα τους. Επί παραδείγματι- και στα πλαίσια της Έξυπνης εξειδίκευσης (SmartSpecializationStrategies) οι περιφέρειες και οι τοπικές κοινωνίες καλούνται να αξιοποιήσουν (αφού πρώτα αναγνωρίσουν και δομήσουν) τα ανταγωνιστικά τους πλεονεκτήματα να υποστηρίξουν την καινοτομία και να επικεντρώσουν τις επενδύσεις ώστε η τοπική οικονομία να μετασχηματισθεί σε οικονομία που να βασίζεται στη γνώση και την εξειδίκευση.

Για τον πρώτο άξονα η προσοχή μας πρέπει να επικεντρωθεί στους εξής τομείς:

Ένταξη εργαλείων Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών(ΤΠΕ) στο επιχειρηματικό περιβάλλον.
Προοπτικές για τη δημιουργία της επιχειρηματικής ανάπτυξης στους τομείς σχεδιασμού και ανάπτυξης λογισμικού και υπηρεσιών ΤΠΕ
Παροχή ηλεκτρονικών υπηρεσιών από το κράτος προς τις επιχειρήσεις, η οποία συμβάλλει σημαντικά στη μείωση της διοικητικής επιβάρυνσης των τελευταίων.
Η συμπλήρωση και ολοκλήρωση των υποδομών ευρυζωνικότητας αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την ενίσχυση της πρόσβασης και της χρήσης των ΤΠΕ
Ενίσχυση των υφιστάμενων κεντρικών υποδομών (π.χ. government cloud) με τυποποίηση υπηρεσιών όλων των φορέων.
Δράσεις που προωθούν την απόκτηση βασικών γνώσεων και δεξιοτήτων σχετικά με τη χρήση αυτών (π.χ. περιορισμός ψηφιακού χάσματος, πιστοποίηση σε βασικές δεξιότητες, πρόσβαση σε προηγμένες υπηρεσίες υγείας και πρόνοιας, κλπ.).
Παρεμβάσεις συγχρηματοδοτούμενες από το ΕΚΤ με στόχο την αναβάθμιση των ψηφιακών δεξιοτήτων στην τυπική εκπαίδευση και στα συστήματα κατάρτισης.

Για την μεταποίηση και το εμπόριο πρέπει να εστιάσουμε την ανάλυση και τις προτάσεις μας σε τομείς όπως:

Yποστήριξη παραγωγικών επενδύσεων που συμβάλλουν στην ενίσχυση της ανταγωνιστικής παρουσίας των επιχειρήσεων και των προϊόντων που παράγουν, στην εγχώρια και τη διεθνή αγορά.
Αναπροσανατολισμός της μεταποιητικής δραστηριότητας «παραδοσιακών» κλάδων προς κλάδους και προϊόντα υψηλότερης προστιθέμενης αξίας.
Ανάπτυξη νέων προϊόντων ή διαφοροποίηση προϊόντων με έμφαση στην ποιοτική αναβάθμιση, την τυποποίηση και την πιστοποίηση των προϊόντων και επιχειρήσεων.
Η εξωστρέφεια του εμπορίου
Η μετατροπή των μικροεισαγωγέων σε μικροεξαγωγείς
Η αύξηση του αριθμού των χωρών προορισμού των ελληνικών εξαγωγών

Όλα αυτά που μόλις ανέφερα είναι ενδεικτικοί μόνον τομείς που πρέπει συντονισμένα και οργανωμένα να εξετάσουμε σε μια ημερίδα ή διημερίδα με αντικείμενο την ανάπτυξη της περιοχής μας. Αυτή είναι η αποστολή αυτής της ομάδας. Η προετοιμασία- διαδικαστικά και οργανωτικά- αυτής της ημερίδας με όσο γίνεται ευρύτερη τοπική συμμετοχή.