Οδοιπορικό στην Αιτωλοακαρνανία : Αναζητήσεις στη λίμνη Τριχωνίδα , (μέρος 2)

Μέρος 2

Λίγα χιλιόμετρα μετά την Μυρτιά φτάνουμε στο Θέρμο που είναι το μεγαλύτερο χωριό της λίμνης, αλλά και το πιο σημαντικό, αφού ακόμη ήταν από τους αρχαϊκούς χρόνους το κέντρο των Αιτωλών. Σήμερα βέβαια με τον Καλλικράτη είναι ένας ξεχωριστός δήμος ορεινού όγκου με πολλά χωριά.

Ο Δήμος Θέρμου διαθέτει πλούσια πολιτιστική κληρονομιά, καθώς στο Θέρμο υπήρξε η πρωτεύουσα της Αιτωλικής Συμπολιτείας, ακόμη στο Θέρμο είναι ο γενέθλιος τόπος του Κοσμά του Αιτωλού, και εδώ έδρασαν οι Κλέφτες και οι Αρματολοί.

Το Θέρμο αποτελεί την φυσική πύλη προς την Ορεινή Ναυπακτία αλλά και την Ευρυτανία. Στον αρχαιολογικό χώρο στο Αρχαίο Θέρμο βλέπουμε το αψιδωτό μέγαρο του προϊστορικού οικισμού , το μέγαρο της πρώιμης εποχής του Σιδήρου.

Ακόμη βλέπουμε , τους τρεις αρχαϊκούς ναούς του Απόλλωνα Λυσείου , της Λαφρίας Αρτέμιδος και του Απόλλωνος Θέρμιου , την κρήνη , τις στοές , και το βουλευτήριο της αγοράς.

Περίπου (3) χλμ. βορειοανατολικά του Θέρμου, υπάρχει ο συνοικισμός Μάνδρα με την ιστορική μονή της Αγίας Παρασκευής που κτίστηκε τον 12^ον αιώνα, ανακαινίστηκε το έτος 1831 και φιλοξενεί άγια λείψανα και τη θαυματουργή εικόνα της Αγίας Παρασκευής.

Στο μοναστήρι της Αγίας Παρασκευής δίδαξε ο ιεροδιδάσκαλος Προκόπιος Γιαννέλος ο Αιτωλός από το Δρυμώνα (Μπερίκο), ο οποίος μάλιστα, σύμφωνα με την παράδοση υπήρξε και ο πρώτος δάσκαλος του Κοσμά του Αιτωλού.

Στη μνήμη της Αγίας Παρασκευής στις 26 Ιουλίου κάθε χρόνο, γίνεται μεγάλο πανηγύρι στην πλατεία του συνοικισμού της Μάνδρας του Θέρμου.

Στην υπόγεια, θολωτή αίθουσα της μονής, στεγάζεται ένα μουσείο κέρινων ομοιωμάτων όπου λειτουργούσε ως κρυφό σχολειό στο οποίο έμαθε τα πρώτα του γράμματα ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός .

Η παράδοση τοποθετεί την ίδρυση του μοναστηριού τον 16^ον αιώνα. Δύο χρονολογημένες εικόνες του τέμπλου έχουν ένδειξη το 1711. Το σημερινό καθολικό χτίσθηκε το 1831.

Επιστρέφουμε και πάλι στο Θέρμο και συνεχίζουμε την διαδρομή μας, για να συναντήσουμε το σπήλαιο του Πετροχωρίου, που βρίσκεται στο δρόμο προς Ανάληψη, τις σπηλιές του Δικόρφου, τη σπηλιά στην Κοιλάδα των Νεράιδων Γιδομανδρίτη, τις σπηλιές στα στενά του Ευήνου κ.τ.λ. που αποτελούν ένα, επίσης, ενδιαφέρον στοιχείο της περιοχής αυτής προς την Ανάληψη.

Στην έξοδο του Πετροχωρίου προς τα Σιταράλωνα η θέα της Λίμνης Τριχωνίδας σε όλο σχεδόν το εύρος της είναι μοναδική.

Από αυτό το μπαλκόνι της ομορφιάς μπορούμε να αγναντέψουμε σχεδόν και τα 96.500 στρέμματα έκτασης της Τριχωνίδας ,τα περισσότερα χωριά που βρίσκονται γύρω από αυτή και κάποιες από τις παραλίες της, στολισμένες πια με τις ταβέρνες τους.

Πίσω από την Ανάληψη υπάρχει το μονοπάτι του φαραγγιού ή το φαράγγι του Ευήνου . Πρόκειται για ένα στενό φαράγγι που ξεκινάει από τη γέφυρα Μπανιά και φτάνει ως τη θέση Πόρος. Το μονοπάτι αυτό ξεκινά κάπου από τον Εύηνο (κοντά στην πίστα του Εύηνου ποταμού), και περνά πίσω από την Ανάληψη και εκτείνεται μέχρι τον Ασκητή (σκήτη του Νεομάρτυρα Ιακώβου) με θέα πάντα τον Εύηνο ποταμό και ακολουθεί την πορεία προς το ιστορικό Μοναστήρι του Αϊ Ιωάννη της Δερβέκιστας.

Λίγα χιλιόμετρα ανατολικά από το χωριό της Ανάληψης και μέσα από μια όμορφη διαδρομή , βρίσκουμε την Μονή του Ιωάννη του Πρόδρομου που σύμφωνα με το πατριαρχικό σιγίλλιο χρονολογείται τον 12^ον αιώνα. Η μεγάλη δράση του μοναστηριού τοποθετείται στα χρόνια της Τουρκοκρατίας.

Στις αρχές του 16ου αι. ασκήτεψε εδώ ὁ άγιος Ιάκωβος ο (νεομάρτυς) με τούς δυο μαθητές του, τον διάκονο Ιάκωβο και τον μοναχό Διονύσιο. Από στην Ανάληψη μπορούμε να στρίψουμε δεξιά προς Κόφτρα και δεξιά για Πόρο , αφού πρώτα περάσουμε την γέφυρα του Πόρου που κατασκευάστηκε το 1935-1938.

Από τον Πόρο ο δρόμος είναι χωματόδρομος και μας οδηγεί μέσα από μια πλούσια βλάστηση σ` ένα διαφορετικό αλλά υπέροχο τοπίο και στα χωριά Φαμίλας , Συκέα , Στύλια κ.τ.λ.

Όμως ας αφήσουμε για λίγο τον ποταμό Εύηνο και ας επιστρέψουμε στην διαδρομή μας .

Από την Ανάληψη η διαδρομή συνεχίζεται μέσα από τα χωριά της Μακρυνείας , τα Σιταράλωνα , την Κάτω Μακρινού , την Καψοράχη κ.τ.λ.

Στην Καψοράχη που βρίσκεται στο νοτιοανατολικό άκρο της λίμνης Τριχωνίδας κάνουμε και την πρώτη μας στάση στην Μακρυνεία .

Οι κάτοικοι αφήνοντας τις (καπνοκαλλιέργειες) ασχολούνται σήμερα με την κτηνοτροφία , την γεωργία και την αλιεία στην λίμνη της Τριχωνίδας.

Στο νότιο μέρος, της Καψοράχης, σε ύψος 270 μέτρα περίπου βρίσκεται και το ερειπωμένο Παλαιοχώρι με το κάστρο του 4^ου π.Χ. αι. που ήταν το οχυρό των αρχαίων πόλεων Φυταίου ή Μετάπας .

Στην έξοδο της Καψοράχης κάνουμε μια ακόμη στάση στον (Μούρτο) , στο μικρό φυσικό λιμανάκι με τα πολλά αιωνόβια πλατάνια να αγγίζουν σχεδόν την πανέμορφη λίμνη της Τριχωνίδας.

Συνεχίζουμε τη διαδρομή μας προς στο ιστορικό μοναστήρι στη Μονή Κατερινούς , που βρίσκεται στη βόρεια πλευρά του Ἀρακύνθου (3) περίπου χιλιόμετρα αριστερά της Γαβαλούς .

Για να φτάσουμε εκεί, στρίβουμε πριν από την Αστυνομία της Γαβαλούς αριστερά, μέσα από μια σύντομη αλλά πανέμορφη διαδρομή ο δρόμος μας οδηγεί στη Μονή Κατερινούς.

Η πρώτη γραπτή μαρτυρία είναι του 1770, αλλά αρχειακές πληροφορίες μεταφέρουν την ίδρυση του πιο παλιά . Σ’ αυτό το μοναστήρι γινόταν και συναντήσεις των μελών της Φιλικής Εταιρείας. Tο όνομα της και κατά μίαν εκδοχή το πήρε από μια βοσκοπούλα της περιοχής, ονόματι Κατερίνα.

Το 1979 κατεδαφίστηκε το παλαιό καθολικό του και υψώθηκε νέο. Επιστρέφοντας από το μοναστήρι , μετά το γυμνάσιο της Γαβαλούς αριστερά, πάνω στον δρόμο βρίσκεται περιφραγμένο το ιερό του Ασκληπιού, που ανακαλύφθηκε το 1992 , είναι μάλιστα το μοναδικό που έχει ανασκαφεί στο νομό και αυτά μαρτυρεί ότι η περιοχή υπήρξε όχι μόνο πολιτικό αλλά και θρησκευτικό κέντρο της αρχαίας Αιτωλίας.

Από τη Γαβαλού αν πάμε προς τη λίμνη θα φτάνουμε στο Τριχώνιο που είναι κτισμένο επάνω στα ερείπια του Αρχαίου Τριχώνιου , που μάλιστα κατά τον 3^ον αιώνα π.Χ. ήταν μία από τις σπουδαίες Αιτωλικές πόλεις , αλλά και η γενέτειρα μεγάλων στρατηγών της Αιτωλικής Συμπολιτείας.

Εδώ στο τέλος … του Τριχώνιου βλέπουμε τους σπάνιους νερόφραξους ,την λίμνη της Τριχωνίδας από μια άλλη πλευρά της και ακόμη …τα (τελευταία φυτεμένα) καπνοχώραφα ..!!

Επιστρέφουμε στον κεντρικό δρόμο και συνεχίσουμε την διαδρομή μας , για να φτάσουμε στα Κλεισορεύματα και τη Λυσιμαχεία με την λίμνη της Λυσιμαχείας δεξιά που μέσα της καθρεπτίζεται η πόλη του Αγρινίου.

Συνεχίζεται ….το οδοιπορικό με το 3ον μέρος…..

*Βαγγέλης Δούτσιος

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ ΤΟ 1 ΜΕΡΟΣ