9 Δεκ 2016

Ανταρκτική - terra nullius

Υπάρχουν περιοχές είτε υπό την κυριαρχία ενός κράτους είτε που δεν ανήκουν σε κανένα κράτος (terranullius),τα οποία δεν διαθέτουν τακτικό στρατό και έχουν κηρυχθεί αποστρατικοποιημένες ζώνες.
Τα νησιά Άαλαντ (Φινλανδία), η Ανταρκτική (αποστρατικοποιημένη βάσει συνθήκης από το 1959), ο βυθός των ωκεανών και το νησί Σπίλτζενμεργκερ, στο αρχιπέλαγος Σλάβμπαρντ (Νορβηγία) είναι κάποιες από αυτές. Πρόκειται για υποτελή κράτη, υποταγμένα οικειοθελώς ή κατόπιν εξαναγκασμού σε ηγεμονικές δυνάμεις, χωρίς διεθνές κύρος, είτε λόγω του αμελητέου μεγέθους τους ή λόγω γεωγραφικής απομόνωσης. Κανένα από αυτά τα κράτη δεν γειτνιάζει με κάποια επεκτατική δύναμη ή άλλη δύναμη που να απειλεί τ ην εδαφική του ακεραιότητα. Τ ο γεγονός αυτό καθιστά την αποστρατικοποίηση επιλογή μηδενικού κόστους.

Η Αρκτική σε αντίθεση με την Ανταρκτική δεν τοποθετείται σε κάποιο διεθνές κανονιστικό πλαίσιο που να της διασφαλίζει ένα συγκεκριμένο καθεστώς και πλήρη προστασία. Σύμφωνα με τη Συνθήκη για την Ανταρκτική, η οποία επικυρώθηκε το 1961, η Ήπειρος προορίζεται για σκοπούς που προάγουν την ειρήνη και την επιστήμη, ενώ απαγορεύεται οποιαδήποτε στρατιωτική ή πυρηνική δραστηριότητα. Η Ήπειρος ως σύνολο δεν έχει ούτε κυρίαρχη εξουσία ούτε πολίτες. Η Ανταρκτική είναι η μόνη Ήπειρος της γης που διοικείται εξ’ ολοκλήρου από μια διεθνή συμφωνία. Η Συνθήκη της Ανταρκτικής, υπογράφηκε από 12 κυβερνήσεις και τέθηκε σε ισχύ στις 23 Ιουνίου 1961. Στόχος της είναι να διασφαλίσει, προς το συμφέρον όλης της ανθρωπότητας, ότι η Ανταρκτική θα συνεχίσει επ’ άπειρον να χρησιμοποιείται αποκλειστικά και μόνο για ειρηνικούς σκοπούς και δεν θα αποτελέσει πεδίο ή αντικείμενο διεθνούς διαμάχης. Τον Ιανουάριο του 1998 τέθηκε σε ισχύ το Πρωτόκολλο Προστασίας του Περιβάλλοντος, στο πλαίσιο της Συνθήκης της Ανταρκτικής, το οποίο απαγορεύει κάθε εκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου της Ανταρκτικής για 50 έτη. Χαρακτηρίζει την ήπειρο και τα εξαρτώμενα θαλάσσια οικοσυστήματά της ωςφυσικό καταφύγιο, αφιερωμένο στην ειρήνη και στην επιστήμη. Οι στρατιωτικές δραστηριότητες, οι δοκιμές όπλων και η εναπόθεση πυρηνικών αποβλήτων απαγορεύονται.

Η Συνθήκη της Ανταρκτικής έχει χαρακτηριστεί ως ένα άνευ προηγουμένου παράδειγμα διεθνούς συνεργασίας.
Ο Νότιος Ωκεανός περιβάλλει την Ανταρκτική και αντιπροσωπεύει περίπου το 15 τοις εκατό τ ης περιοχής των ωκεανών του κόσμου. Η θέση τ ης Ανταρκτικής ποικίλλει εποχιακά και γεωγραφικά και έχει τρείς διακριτές οικολογικές ζώνες:
- μια ζώνη χωρίς πάγο στα βόρεια
- μια εκτεταμένη εποχική ζώνη που καλύπτεται από πάγο
- και μια ζώνη που καλύπτεται μόνιμα από πάγο.

Η σύμβαση για την προστασία της ναυτιλίας στην Ανταρκτική και την διατήρηση των ζώντων πόρων εγκρίθηκε κατά την ομώνυμη διάσκεψη στην Καμπέρα στης 7 Μαΐου του 1980 . Αποτελεί μια πολυμερή απάντηση στις ανησυχίες που γέννησε η άναρχη αύξηση αλίευσης στον νότιο Ωκεανό, που θα μπορούσε να φανεί επιζήμια για το θαλάσσιο οικοσύστημα της Ανταρκτικής. Η σύμβαση αυτή αποτελείται από 33 άρθρα, ένα παράρτημα που σχετίζεται με το διοικητικό δικαστήριο και από μια δήλωση του προέδρου της Διάσκεψης για την προστασία της Ανταρκτικής, σχετικά με την εφαρμογή της Σύμβασης CAMLR σε ύδατα που συνορεύουν με τα νησιά Crozet και Kerguelen, που βρίσκονται στην δικαιοδοσία της Γαλλίας, και σε ύδατα που συνορεύουν με άλλα νησιά, εντός της ζώνης στην οποία εφαρμόζεται η Σύμβαση, επί των οποίων η ύπαρξη κρατικής κυριαρχίας αναγνωρίζεται από όλα τα συμβαλλόμενα μέρη. Εκτός από την προστασία της Ανταρκτικής η Σύμβαση περιγράφει την σχέση της με την Συνθήκη της Ανταρκτικής, το πεδίο εφαρμογής της, την θεσμική δομή της επιτροπής που λαμβάνει τις αποφάσεις και εκτιμήσεις που αφορούν την διεθνή συνεργασία.
Οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής στις περιοχές της Ανταρκτικής και τις Αρκτικής διαφέρουν σε επίπεδο πολιτικής όσον αφορά τ ην ασφάλεια, και την περιβαλλοντική προστασία. Παρόλα αυτά η κλιματική αλλαγή έχει αντίκτυπο και στις δύο περιοχές και οι αλλαγές που θα επιφέρει προβλέπεται να επηρεάσουν ολόκληρο τον κόσμο και όχι μόνο τις περιοχές που γειτνιάζουν.

Πηγή: http://dione.lib.unipi.gr/xmlui/handle/unipi/6742


SHARE THIS


Δεν υπάρχουν σχόλια :

Recent Posts Widget

ΝΙΚΑΙΑ

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ